Một hợp chất hữu cơ dễ bay hơi thường xuất hiện trong các sản phẩm nội thất, vật liệu xây dựng và đồ dùng gia đình – đang được các chuyên gia cảnh báo về mức độ nguy hại đối với sức khỏe.
Mặc dù chúng ta khó có thể loại bỏ hoàn toàn formaldehyde khỏi môi trường sống, việc nhận biết các vật dụng tiềm ẩn nguy cơ cao sẽ giúp giảm thiểu rủi ro. Dưới đây là bốn nguồn phổ biến trong nhà có thể âm thầm phát tán formaldehyde mà nhiều người chưa hề hay biết.
1. Đồ nội thất làm từ gỗ ép
Đây là nguồn phát tán formaldehyde phổ biến nhất trong các gia đình hiện nay. Những loại ván ép như MDF (ván sợi mật độ trung bình), HDF, ván dăm, ván dán... thường sử dụng keo ure-formaldehyde trong quá trình sản xuất để kết dính các lớp gỗ vụn. Khi đưa vào sử dụng, đặc biệt trong không gian kín, các sản phẩm này sẽ dần thải ra formaldehyde vào không khí.
Bàn ghế, tủ quần áo, kệ sách, giường ngủ – nếu được làm từ gỗ công nghiệp không đạt tiêu chuẩn an toàn – đều có thể trở thành “ổ chứa độc tố” âm thầm trong nhà.
2. Sơn tường và lớp phủ bề mặt
Một số loại sơn tường, vecni, lớp phủ bảo vệ đồ gỗ hoặc keo dán có thể chứa formaldehyde hoặc các hợp chất dễ bay hơi khác. Khi mới thi công hoặc sơn sửa, các sản phẩm này sẽ giải phóng formaldehyde với nồng độ cao nhất, sau đó giảm dần theo thời gian.
Nếu không gian thiếu thông thoáng, formaldehyde sẽ tích tụ, gây hại cho hệ hô hấp và sức khỏe lâu dài của các thành viên trong gia đình, đặc biệt là trẻ nhỏ và người cao tuổi.
3. Vải dệt may chống nhăn, rèm cửa
Một số loại vải được xử lý để chống nhăn, chống co rút hoặc giữ nếp thẳng lâu dài – như rèm cửa, khăn trải bàn, ga trải giường, quần áo sơ mi – thường được xử lý bằng formaldehyde. Mặc dù lượng phát tán có thể thấp hơn so với vật liệu xây dựng, nhưng việc tiếp xúc da trực tiếp hoặc hít phải khí formaldehyde tích tụ cũng không thể xem nhẹ.
Việc giặt giũ trước khi sử dụng lần đầu, hoặc lựa chọn vải không xử lý hóa chất sẽ giúp hạn chế nguy cơ này.
4. Một số sản phẩm gia dụng khác
Không chỉ có đồ nội thất hay vải vóc, các sản phẩm như chất tẩy rửa, mỹ phẩm, keo dán, nước hoa xịt phòng, thậm chí là một số loại sáp thơm… cũng có thể chứa formaldehyde hoặc các hợp chất dễ phân hủy tạo ra formaldehyde trong môi trường.
Tuy mức độ phát tán của mỗi sản phẩm là khác nhau, nhưng khi cộng dồn lại trong không gian kín như nhà ở, nồng độ formaldehyde có thể vượt ngưỡng an toàn khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Làm sao để giảm thiểu formaldehyde trong không gian sống?
Các chuyên gia khuyến cáo người dân nên chọn các sản phẩm nội thất và vật liệu xây dựng có chứng nhận an toàn về khí thải, chẳng hạn như đạt tiêu chuẩn E1, E0 hoặc CARB P2. Khi mua vải, nên ưu tiên loại chưa xử lý chống nhăn hoặc giặt kỹ trước khi dùng.
Ngoài ra, việc duy trì thông gió tốt, dùng máy lọc không khí có màng lọc than hoạt tính hoặc HEPA, giữ độ ẩm ở mức hợp lý (từ 40–60%) cũng giúp giảm nồng độ formaldehyde trong nhà.
Dù không thể loại bỏ hoàn toàn formaldehyde khỏi cuộc sống hiện đại, nhưng bằng sự hiểu biết và lựa chọn thông minh, mỗi gia đình có thể chủ động tạo nên một không gian sống an toàn hơn cho chính mình và người thân.